Hemeltrein

Ruim voor het middaguur staat de lange groene trein met nummer T224 al klaar langs het perron, klaar om in te stappen, voor een lange reis, met de hemeltrein. De hoogste spoorlijn ter wereld. We gaan in noordelijke richting nog klimmen tot ruim 5000 meter, buigen dan af naar het oosten, en gaan dan de Oude Zijderoute volgen, naar China. We delen een zespersoons couchette met Frank en Lia, twee prettige reisgenoten uit onze groep. In compartimenten verderop zitten de meiden bij elkaar, en dichterbij zitten Chinezen samen in couchettes met Pim, Marion, Wijnand, Jan en Lisanne. De eerste houdt ons regelmatig op de hoogte over actuele en gemiddelde snelheid, over hoogtes, en over de route. De laatste vooral over het gerochel, gesmak en geslurp van de chinese couchettedelers.

Ik rijd door een sprookjesachtig en onbekend landschap. Langs een riviertje klimt de trein hoger en hoger. Eerst met besneeuwde toppen links in de verte, later door een desolaat landschap met besneeuwde berghellingen aan beide zijden. Een asfaltweg met vele zware voertuigen kronkelt zich een weg langs de rivier. Vanaf het begin van de rit is er geen boom meer te zien. Wel bemoste hellingen, steeds meer sneeuw en ijs langs het dunner wordende riviertje. Eerst nog stadjes, dan slechts nederzettingen, en tenslotte helemaal niets meer, dan een tijdelijke hut, een politie checkpoint, of werkzaamheden aan de weg of aan het spoor. Kleine groepjes hertachtigen, minstens twee of drie soorten die ik nooit eerder heb gezien. Honderden geiten, yaks, schapen en nu een dan een paar paarden. Opeens een tiental opgetuigde paarden, met ruiters, sensatie in de trein. Het landschap van de tibetaanse hoogvlakte is overweldigend. We rijden honderden kilometers door ijle lucht, zijn kortademig, krijgen zuurstof via de treinbeluchting. Er geldt een rookverbod in de trein tot middernacht vanwege de extra zuurstof en de ijle lucht. Het blijft lang licht als de zon langzaam gaat zakken. Grillige schaduwen vallen van west naar oost over het glooiende landschap. Militaire colonnes rijden vol bepakt Tibet in, of keren kaal terug naar China. Alle foto's, die geschoten worden, kunnen nooit het speciale gevoel weergeven, dat deze treinrit bij mij en mijn medereizigers oproept. De ruimte, de desolaatheid, waarom hier opeens mensen wonen, in een omgeving van niets, van mos, van permafrost en van toendra, van grazende oerbeesten zonder omheining, en van de megalomanie van de chinezen om hier een railtraject te bouwen over een verhard talud, over kloven en hellingen, met een lengte van bijna 3000 km, die ons in anderhalve dag van Lhasa naar Xi'an moet brengen. Als het dan toch eindelijk donker wordt, begint het grote gapen, en rond 22 uur duiken we in onze mandjes. Bij een treinstop rond middernacht maken twee chinezen ons slaapcompartiment vol. Kedeng kedeng zegt de trein. De dames beneden, de chinezen en ik in het midden en Frank onder het dak. Topvermaak !

We ontbijten samen met Frank en Lia in onze slaaphut. Goede tuk gemaakt, wonderlijke belevenis. Ondertussen is het landschap gematigder, de hoogte minder dan 2000 meter, er staan er weer bomen op de hellingen. De chinezen in onze slaapcabines staan weer op zoals ze zijn gaan slapen. Kleine poepbroeken met spijkerbroekjes met open achterkant waardoor bruine billetjes zichtbaar zijn, zijn ondertussen gewend geraakt aan die grote blanke mensen in hun compartiment. De meeste chinezen verlaten de trein in Lanzhou. Vanaf het station een lelijke stad, met immense wolkenkrabbers, lelijke architectonische bedrijfsbouw, en met veel industrie tussen de woonwijken. Vanaf hier volgen we nog een stuk, meer dan 12 uur, het einde van de klassieke Zijderoute, of eigenlijk het begin, bestemming Xi'an. Met gisteren een behoorlijk traject van de (zuidelijke) transsiberie route, en vandaag een behoorlijk deel van de zijderoute, zien en beleven we dus bij elkaar duizenden kilometers van Centraal Azië. Naast industrie neemt akkerbouw bezit van de omgevig. Terrasbouw aan beide zijden van de treinrails. Er is genoeg te zien, maar het tibetaanse traject zal nooit meer overtroffen worden.